Martialis: "Ne güzelsin, ne gençsin, ne paran var"

Oktay Rifat’ın derlediği (ve çevirilerini yaptığı) Yunan Antologyası ve Latin Ozanlarından Çeviriler kitabından tadımlık bir bölüm sunmuştuk evvelden. Yine aynı kitapta, Romalı ozan Martialis’in satirik şiirleri de var.

Oktay Rifat, şöyle bahsediyor Maritalis’ten:

“Kitabımızda dört ozan var. Bunlardan üçü, Katullus, Vergilius, Horatius Latin şiirinin sultanlarıdır. Martialis de öyle. Ama yine de onlardan başka bir adam. Daha üstün değil. Belki onlardan aşağı. Ama daha tatlı, daha cana yakın. İsa’dan sonra I. yüzyılda gelişen gerçekçi akımın en büyük ustası. Yalnız epigramma’lar yazıyor. Çoğu zaman pek kısa iğnemeler bunlar.”

Oktay Rifat’ınkilerin yanından bile geçemez ama birkaç şiirini çevirmeye kalkıştım Martialis’in.

Onur Çalı

99cea-2

ALMAYAYIM
Pontilianus, neden göndermiyorum sana kitaplarımdan?
Sen de bana kendi kitaplarını gönderirsin diye korkumdan.

BİGAMİ
Gellia’nın bir aşığı var yalnızca.
Bu yüzden daha ağır ya vebali: İki kere evlendi.

PEŞİN
Lesbia yeminler ediyor beleşe sevişmediğine.
Doğru söylüyor. Üste para veriyor sevişmek istediğinde.

TENCERE KAPAK
Alauda, karın diyor ki düşkünmüşsün köle kızlara.
Karın da tahtırevanını taşıyan oğlanlara.

TERSİNE
Sen kovalıyorsun ben kaçıyorum, sen kaçıyorsun ben kovalıyorum.
Belli ki durumumuz şu Dindymus:
Senin istediğini ben istemiyorum, istemediğini istiyorum.

MANTIKLI
Philo yeminler ediyor evde yemek yemediğine, doğru:
Kimse çağırmıyor ki onu evine.

YEMEK DAVETİ
Seni davet etmeme rağmen Gallus, senden bir şey göremedik hâlâ.
Affederdim seni, eğer kimseyi ağırlamamış olsan evinde.
Ama ağırlıyorsun işte.
İkimiz de kusurluyuz Gallus.
Ben kanıyorum, sen utanmıyorsun.

ŞAŞIRTICI
Güzel hatunlar hep yanıkmış sana Sekstus, dediklerine göre.
Ama yüzerken ve yüzün suyun altındayken herhalde.